*Kamu kurumlarında çalışan işçiler için 4/a (SSK) sigortalılık statüsüne göre Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim sağlanmaktadır.* Emekli olduklarında aylık hesapları, bildirilen prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Prime esas kazançlarındaki hatalar, işçinin emekli aylığını olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle, prime esas kazançların doğru değerlendirilmesi gerekmektedir.
SGK, kamu işçilerinin prime esas kazancını değerlendirirken ayın 15’inden, diğer ayın 14’üne kadar olan dönemi esas alır. Örneğin, 15/12/2024-14/01/2025 tarihleri arası kazançlar 2024 Aralık ayı sigorta prime esas kazancı olarak kabul edilir. Özel sektör için ise 2024 Aralık ayı kazançları 01/12/2024-31/12/2024 tarihleri arasında alınacaktır.
Bu ayrıntıya özellikle prime esas kazanç alt sınır ve üst sınırının değiştiği zaman dilimlerinde dikkat edilmesi gerekmektedir. Yılın başında ya da ortasında asgari ücrete yapılan zamlar, prime esas kazancın alt ve üst sınırlarını değiştirmektedir. Bu değişiklikler, emekli aylıklarının hesaplanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Prime esas kazancın alt ve üst sınırlarının değişmesi durumunda, kamu işçilerinin 2024 Aralık ayından 16 günü 2024 yılına ait alt ve üst sınırlar arasında, Ocak ayından 14 günü ise 2025 yılına ait alt ve üst sınırlar arasında değerlendirilmelidir. 2008 Aralık ayına baktığımızda, 2009 yılında artan prime esas kazanç üst sınırının dikkate alınmadan 2008 üst sınırına göre primlerin değerlendirildiği görülmektedir.
Örneğin, 15/12/2008-14/01/2009 tarihleri arası 2008 Aralık ayında 16 gün 2008 yılına ait prime esas kazanç üst sınırından, 14 gün ise 2009 yılına ait prime esas kazanç üst sınırından bildirimler dikkate alınacaktır. Bu durum, emekli bir kamu işçisinin aylık tutarını doğrudan etkilemektedir.
Kamu işçileri, E-Devlet ekranından hizmet dökümü uygulamasına girerek SGK’ya her ay için yapılan bildirimleri ile ücret bordrolarını karşılaştırmalıdır. Eğer ücret bordrolarındaki brüt tutar ile hizmet dökümündeki prime esas kazanç bildirimi birebir tutuyorsa, sorun yok demektir. Ancak bordrodaki brüt tutar toplamları prime esas kazancın üstünde ise, prime tabi olmayan kalemler var demektir.
Bu durumda, hangi kalemlerin prime tabi tutulmadığı ve ne kadar süredir bu uygulamanın geriye gittiği belirlenmelidir. Kamu işçileri, prime tabi olmayan kalemler için yasada sıralanan kalemleri incelemelidir. Aksi takdirde, emekli aylıklarında önemli düşüşler yaşanabilir.
Kamu işçileri, prime tabi bulunmayan ücret kalemleri mevcut ise, bu kalemlerin prime tabi tutulması için gerekli adımları atmalıdır. Emekli kamu işçileri, çalıştığı kamu kurumuna başvurarak olumlu bir yanıt alması durumunda SGK’ya bildirimin sağlanmasını talep etmelidir. Aksi durumda, dava yoluna giderek tespit yaptırması gerekmektedir.
Halen çalışan kamu işçilerinin de bildirimlerinin geçmişten bugüne düzeltilmesi için kurumlarına başvurması önemlidir. Olumsuz yanıt almaları durumunda, dava yoluna gitmeleri gerekmektedir. Bu süreç, emekli aylıklarının artışını sağlayacak önemli bir adımdır.