2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu'na göre, savunma sanayisi kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payını alarak yüzde 43 ile lider konumda. SER Akademi, raporun detaylarını Genel Müdür Ömer Özdinç aracılığıyla kamuoyuna duyurdu. Rapor, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin genel bir değerlendirmesini sunuyor.
Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinden yararlandıklarını belirtti. Her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Özellikle yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükseliş dikkat çekti.
Özdinç, kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektörün yüzde 43 ile savunma sanayisi olduğunu bildirdi. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izlemektedir. Kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 oranında arttığı vurgulandı.
Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi. Özdinç, AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğunu belirtti. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığı ifade edildi.
2023 itibarıyla Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 400 bine yaklaştığı belirtildi. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğü ifade edildi. İmalat sektöründe en çok artışın havacılıkta görüldüğü vurgulandı.
Özdinç, havacılık sektörünü 'Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı' olarak tanımladı. AR-GE harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıktığı belirtildi. Türkiye, OECD ülkeleri içinde GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından 28. sırada yer aldı.
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği ifade edildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiği belirtildi.
Özdinç, bu iyileşmenin AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığı ifade edildi. Yüksek teknoloji sektörünün diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilendiği belirtildi.
Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü ifade edildi. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki yerine de değinildi. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturdu. İstihdamın da yüzde 76'sını KOBİ'ler sağladı. Mikro KOBİ'ler, sektörün 4'te 1'ini istihdam etti.